Międzynarodowe Konsorcjum Badań Przesiewowych Słuchu
Program przedstawiała mgr Paulina Kamyk z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu
mgr Paulina Kamyk:
Międzynarodowe Konsorcjum Badań Przesiewowych Słuchu wykrywa wczesne wady słuchu w celu wyrównywania szans edukacyjnych dzieci na trzech kontynentach. Konsorcjum może wygląda dosyć egzotycznie, ponieważ mowa jest o Azji Centralnej i dwóch krajach afrykańskich. Jednak nasza działalność jest konsekwencją różnych inicjatyw zapoczątkowanych przez prof. Henryka Skarżyńskiego, dyrektora Instytutu, realizowanych przez wiele lat.
W latach 2008-2010 realizowaliśmy w Polsce programy badań słuchu u dzieci wspólnie z KRUS. Około 15-20 proc. dzieci, u których zostały wykonane badania, miało nieprawidłowe wyniki. Ponad 70 proc. rodziców dzieci, u których wynik był nieprawidłowy, nie miało świadomości, że dziecko słyszy gorzej. Oczywiście, mówimy o niewielkich niedosłuchach, przejściowych zaburzeniach, jednak wykrywanie ich jest bardzo ważne, ponieważ mogą one mieć wpływ na szanse edukacyjne dzieci, ich funkcjonowanie w szkole. Podczas tych programów rozdawaliśmy też materiały informacyjne, tak więc zaczęliśmy budować świadomość, czym są zaburzenia słuchu, a właściwie zaburzenia komunikacyjne, gdyż to pojęcie zostało rozszerzone również na zaburzenia wzroku i mowy. Wzorcowym był program przeprowadzony na terenie Warszawy. W ciągu sześciu lat zostało przebadanych prawie 100 tys. dzieci. Łącznie ze wszystkimi partnerami przebadaliśmy ponad pół miliona dzieci.
Nasze doświadczenia w Polsce promowaliśmy na arenie międzynarodowej. Znalazły one swoje miejsce podczas prezydencji Polski w UE. Udało się zrealizować propozycję prof. Skarżyńskiego i IFiPS, by wyrównywanie szans dzieci z zaburzeniami komunikacyjnymi stało się jednym z priorytetów Ministerstwa Zdrowia podczas polskiej prezydencji. Wymiernym efektem była konkluzja Rady UE na temat wczesnego wykrywania zaburzeń komunikacyjnych u dzieci, która została przyjęta przez ministrów zdrowia UE.
Jednak ideą prof. Skarżyńskiego oraz IFiPS była promocja tego typu programów także poza kontynentem europejskim. W wyniku nawiązania współpracy z różnymi instytucjami medycznymi obecnie są realizowane pilotażowe przesiewowe badania słuchu w niektórych krajach Azji i Afryki, głównie u dzieci w wieku 7-8 lat. Dzieci, u których wykrywa się zaburzenia, od razu są obejmowane opieką lokalnych lekarzy. Lekarze z tamtych krajów czerpią wiedzę od naszych specjalistów, przyjeżdżają na szkolenia do Światowego Centrum w Kajetanach, powstają programy, z których będą korzystać dzieci w tych krajach. Okazuje się, że w Europie około 13-15 proc. dzieci ma nieprawidłowe wyniki badań słuchu, w Azji Centralnej – około 20 proc., w Afryce – jeszcze więcej. Instytut zbudował sieć teleudiologii, która pozwala na opiekę nad pacjentami na odległość. Są również systemy informatyczne, które pozwalają na gromadzenie badań i ich przetwarzanie.
Dr Wojciech Matusewicz:
Muszę powiedzieć, że jestem wręcz zdumiony: ten program jest zupełnie inny niż te, które oceniamy w AOTM, nie dotyczy on tylko edukacji, jest to też klasyczny program skriningowy. Ze swojego punktu widzenia żałuję, że dotyczy tylko dzieci, bo u osób starszych problem wad słuchu jest wręcz problemem demograficznym. Muszę powiedzieć, że program na taką skalę wykrywający wady słuchu u dzieci jest ewenementem, również dlatego, że wychodzi daleko poza Europę. To bardzo pozytywny program.
Red. Jagoda Kamińska:
Znam ten program, ponieważ uczestniczyłam w organizacji niektórych przedsięwzięć badawczych. Kilka lat temu Instytut namówił KRUS, by objąć badaniem słuchu dzieci, które w innym przypadku nie miałyby szans, by trafić do lekarza i wykonać takie badania. Udało się wykryć bardzo dużą ilość zaburzeń słuchu i objąć dzieci opieką. Uczestniczyłam też w realizacji porozumień ministrów krajów UE dotyczących badań międzynarodowych. Muszę powiedzieć, że metodologia i sposób działania prof. Skarżyńskiego zostały tak wysoko ocenione, że Unia zarekomendowała jego badania w innych krajach. To pierwszy sukces na taką skalę polskich specjalistów na arenie międzynarodowej. Ten program zasługuje na wielką uwagę.
Prof. Jerzy Woy-Wojciechowski:
Program jest rzeczywiście niezwykły. Ja jednak chciałbym zwrócić uwagę nie tylko na ten program, ale też na działalność pana red. Pawła Krusia, który znajduje diamenty i je szlifuje. Tak było w ubiegłym roku, kiedy przedstawił trzy firmy, prowadzące znakomitą działalność profilaktyczną, i tak jest w tym roku. Oby te akcje profilaktyczne pączkowały na wszystkie firmy, które prowadzą działalność w Polsce.
Red. Paweł Kruś:
Cieszę się, że jest już sześć firm, które będą mogły czuć się docenione przez tak wspaniałe gremium ekspertów za swoją działalność. To, co robią, jest niezwykle potrzebne zarówno pacjentom, jak lekarzom.