Prof. zw. dr hab. Janina Stopa

Honorowa Nagroda Zaufania Złoty OTIS 2018 za dorobek naukowo-dydaktyczny w dziedzinie stomatologii zachowawczej

Prof. Janina Stopa swoje zawodowe życie związała z Akademią Medyczną, a dziś Uniwersytetem Medycznym w Poznaniu. Zajmowała się m.in. badaniami w zakresie profilaktyki próchnicy i chorób przyzębia, epidemiologii chorób jamy ustnej oraz problemem stosowania amalgamatów srebra w stomatologii.

KARIERA ZAWODOWA

Po ukończeniu z wyróżnieniem studiów w poznańskiej Akademii Medycznej w 1971 r. prof. dr hab. Janina Stopa została w macierzystej uczelni i podjęła pracę w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii. To był początek jej drogi zawodowej.

W 1973 r. uzyskała I stopień specjalizacji w zakresie stomatologii ogólnej, a sześć lat później zdobyła specjalizację II stopnia w zakresie stomatologii zachowawczej. Pracę doktorską obroniła w 1977 r., w 1991 uzyskała stopień doktora habilitowanego, a w 1999 r. tytuł profesora nauk medycznych. Cztery lata później otrzymała stanowisko profesora zwyczajnego. Od października 1990 r. kierowała Zakładem Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS, a po zmianach organizacyjnych w 2003 r. została powołana na stanowiska kierownika Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii oraz kierownika Kliniki Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii. Te funkcje pełniła do końca września 2013 r. W klinice pracowała jeszcze do 2017 r. W latach 1992-1996 była zastępcą dyrektora Instytutu Stomatologii AM, a od 1996 r. do 2003 r. dyrektorem tej placówki.

Pełniła szereg funkcji organizacyjnych na uczelni. Była członkiem Senackiej Komisji ds. Rozwoju Kadr Naukowych, Senackiej Komisji Nauki, Rektorskiej Rady Egzaminów Lekarskich. Uczestniczyła w pracach wielu komisji dziekańskich i wydziałowych. W 2009 r. została powołana przez rektora Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu do Komisji ds. Etyki i Dobrych Obyczajów w Nauce.

Prof. Stopa pełniła też szereg funkcji powierzonych przez ministra zdrowia. W latach 1999-2002 była członkiem Krajowej Rady Specjalizacji Lekarskich, od 1999 r. do 2017 r. – członkiem Krajowej Rady Egzaminów Lekarskich. Od 1999 r. do 2001 r. pracowała jako konsultat krajowy i równocześnie konsultant regionalny i wojewódzki w Wielkopolsce w dziedzinie stomatologii ogólnej. W latach 1997-2002 była przewodniczącą Zespołu Materiałów Stomatologicznych Komisji Rejestracji Środków Farmaceutycznych i Materiałów Medycznych w Warszawie. Przewodniczyła również zespołowi powołanemu przez ministra zdrowia do opracowania standardów procedur stomatologicznych obowiązujących w lecznictwie (2002 r.). Od 1998 r. była członkiem Krajowego Zespołu ds. Monitorowania Zdrowia Jamy Ustnej. W 2004 r. brała udział w przygotowaniu konsensusu grupy ekspertów w sprawie promocji zdrowia jamy ustnej i profilaktyki fluorkowej.

15 sierpnia 2001 r. została powołana na stanowisko konsultanta krajowego w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją. W 2017 r. na własną prośbę zakończyła pełnienie tej funkcji.

DOROBEK NAUKOWY

Zainteresowania naukowe prof. Stopy są bardzo szerokie. Zajmowała się badaniami odontologicznymi materiału wykopaliskowego, badaniami w zakresie profilaktyki próchnicy i chorób przyzębia, epidemiologii chorób jamy ustnej oraz kontrowersyjnym problemem stosowania amalgamatów srebra w stomatologii. Do innych ważnych tematów, będących przedmiotem jej pracy naukowej, należą też m.in.: połączenie materiałów złożonych z tkankami zęba, wielokierunkowe badania środków do higieny jamy ustnej, diagnostyka i metody leczenia ubytków niepróchnicowego pochodzenia oraz wczesnych i zaawansowanych stadiów próchnicy, chorób miazgi i tkanek okołowierzchołkowych, a także – związek występowania chorób ogólnych z chorobami jamy ustnej. W dorobku naukowym prof. Stopy znajdują się także publikacje dotyczące przeddyplomowego i podyplomowego kształcenia lekarzy stomatologów.
Badaczka jest autorką i współautorką ponad 420 prac naukowych, w tym 140 prac oryginalnych opublikowanych w całości w recenzowanych czasopismach. Jest również współautorką 11 rozdziałów w skryptach i innych opracowaniach. Aktywnie uczestniczyła w krajowych i międzynarodowych sympozjach, zjazdach i konferencjach naukowych.

Kierowała tematami badań własnych i statutowych, miedzyuczelnianymi projektami badawczymi i pracami realizowanymi na rzecz gospodarki w ramach współpracy z przemysłem. Wspierała też prace naukowe studentów (m.in. w ramach studenckich kół naukowych), a w latach 1998-99 była wiceprzewodniczącą Komisji ds. Studenckich Badań Naukowych przy Senackiej Komisji ds. Nauki w AM w Poznaniu.

Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego (od 1972 r.), International and American Association for Dental Research (od 1998 r.) oraz prestiżowej Pierre Fauchard Academy (od 1996 r.). Przez dwie kadencje (od listopada 2000 r.) pełniła funkcję przewodniczącej Sekcji Stomatologii Zachowawczej PTS. Była przewodniczącą Komitetu Organizacyjnego i Naukowego międzynarodowych konferencji w Poznaniu z udziałem wybitnych naukowców z Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Kanady (w latach: 1997, 1999, 2001, 2002, 2003), a także Polsko-Amerykańskiej Konferencji Stomatologicznej w 1998 r. Wchodzi w skład zespołu redakcyjnego kilku czasopism naukowych, a także recenzuje drukowane w nich prace.

Prof. Stopa jest promotorem 15 ukończonych przewodów doktorskich i opiekunem w pięciu przewodach habilitacyjnych. Wielokrotnie dokonała oceny dorobku naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego dla Centralnej Komisji do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych dotyczącej wniosku o nadanie tytułu naukowego profesora oraz recenzowała dorobek naukowy i prace habilitacyjne przyszłych samodzielnych pracowników naukowych. Była także recenzentem ponad 40 rozpraw doktorskich.

Za swoje osiągnięcia naukowe prof. Stopa została doceniona licznymi nagrodami. Otrzymała m.in.: indywidualną nagrodę Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za pracę habilitacyjną (1992 r.), nagrodę przewodniczącego Rady Naukowej przy MZiOS (1981 r.), kilkanaście indywidualnych i zespołowych nagród rektora AM w Poznaniu za działalność naukową i dydaktyczną, indywidualną nagrodę „Travel Award” prezydenta europejskiego oddziału International Association for Dental Research – IADR (1994 r.). Jej prace uzyskały też dwukrotnie wyróżnienie podczas kongresów International Association of Paediatric Dentistry (w Londynie w 1999 r. i w Paryżu w 2001 r.).

PRACA DYDAKTYCZNA

W działalność dydaktyczną prof. Stopa angażowała się z podobną intensywnością jak w badania naukowe. Nie tylko prowadziła wykłady i seminaria, ale też pełniła stały nadzór nad unowocześnianiem programów zajęć przedklinicznych i klinicznych ze stomatologii zachowawczej, endodoncji i periodontologii oraz nad poprawą warunków działalności dydaktycznej, a także leczniczo-usługowej.

Przygotowywała wraz z zespołem od 2001 r. testowe egzaminy dyplomowe ze stomatologii zachowawczej oraz z periodontologii. Ta forma egzaminu nadal jest dobrym sprawdzianem dla absolwentów UMP przed przystąpieniem do Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego (LDEK).

Prof. Stopa jest współautorką m.in. rozdziału Syllabusa Medycznego dla absolwentów wydziałów stomatologii, przewodniczącą grupy ekspertów do opracowania trzech wersji programów specjalizacji w dziedzinie stomatologii ogólnej (1999 r.) oraz przewodniczącą kolejnych zespołów ekspertów do opracowania trzech wersji programów specjalizacji w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją (w 2002 r. i 2014 r.).

Była kierownikiem i wykładowcą na 80 kursach, wymaganych w programie specjalizacji w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją, które od 2001 r. były organizowane przez Oddział Kształcenia Podyplomowego II Wydziału Lekarskiego UMP. Prowadziła również kursy w Warszawie, Krakowie i Zielonej Górze. Wygłosiła też ponad 40 wykładów na zebraniach naukowo-szkoleniowych oddziałów PTS w Poznaniu i w innych miastach Polski.

Była przewodniczącą komisji egzaminacyjnych do przeprowadzania państwowych egzaminów specjalizacyjnych ze stomatologii ogólnej (stary i nowy tryb), stomatologii zachowawczej (stary tryb), a od 2004 r. do 2016 r. przewodniczyła dwa razy w roku komisji egzaminacyjnej Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją.

W latach 1999-2015 aktywnie uczestniczyła w Konferencjach Okrągłego Stołu w Nałęczowie, poświęconych kształceniu przed- i podyplomowemu w stomatologii. Podczas spotkania Rady Europejskiej Naczelnych Urzędników Dentystycznych, organizowanego przez Ministerstwo Zdrowia w dniach 7-8 października 2011 r. w Warszawie w ramach działań związanych z polskim przewodnictwem w Radzie Unii Europejskiej, zaprezentowała wykład pt. „Szkolenie lekarzy dentystów w Polsce”.

Za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania prof. Stopa została w 2017 r. odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej. W 1986 r. otrzymała Honorową Srebrną Odznakę Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, a w 2005 r. PTS nadało jej godność Bene Meritus. Docenili ją również studenci II Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, przyznając w 2003 r. tytuł honorowy Amicus Studentorum.